عاطفه همایونی | شهرآرانیوز؛ یک مطالعه جدید نشان میدهد که «آخرین منطقه یخی»، منطقهای در قطب شمال که بهدلیل پوشش ضخیم یخی آن مشهور است، از تغییرات آب وهوایی فعلی جان سالم به در نبرده است. پیشتر باور بر این بود که این منطقه یخ زده که در شمال گرینلند قرار دارد، اگرچه به صورت فصلی ضخامتش تغییر میکند، بخش مهمی از آن به اندازه کافی ضخیم است که بتواند دربرابر گرمترین روزهای تابستانی هم دوام بیاورد. اما در طول تابستان سال ۲۰۲۰، دریای «وندل» در قسمت شرقی «آخرین منطقه یخی» ۵۰ درصد از یخهای پوشاننده خود را از دست داد و پوشش یخی را در این منطقه به کمترین میزان خود از زمان ثبت سوابق آن رساند.
در این مطالعه جدید، محققان دریافتند که شرایط اقلیمی خاص این منطقه درحال تغییر است و سال به سال این پوشش یخی گسترده بیش از پیش آب میشود. این یافتهها نشان میدهد که گرم شدن کره زمین، ممکن است این منطقه را بیش از آنچه قبلا با مدلهای آب وهوایی پیش بینی شده بود، تهدید کند. کریستین لایدر، یکی از محققان برجسته مرکز علوم قطبی و استاد دانشکده علوم آبزیان دانشگاه واشنگتن، میگوید: «تغییرات اقلیمی، مناطق یخی نازکتر در قطب شمال را آب میکند و این امر میتواند برای حیواناتی که برای تولیدمثل، شکار و جست وجوی غذا به مناطق یخی وابسته هستند، دردسرساز شود، با این حال آخرین منطقه یخی به قدری ضخیم بود که پناهگاهی برای گونههای وابسته به یخ در تابستان قطب شمال درنظر گرفته میشد.» او اضافه میکند: «اگر همان طور که این مقاله نشان میدهد، منطقه سریعتر از حد انتظار درحال تغییر باشد، ما آخرین پناهگاه این گونه از حیوانات را نیز از دست میدهیم.»
«آخرین منطقه یخی» بیش از ۱۲۰۰ مایل (۲ هزار کیلومتر) طول دارد و از سواحل شمالی گرینلند به قسمت غربی مجمع الجزایر قطب شمال کانادا میرسد. در آنجا، یخهای دریایی به طور معمول حداقل پنج سال دارند و ضخامتشان تقریبا ۱۳ فوت (چهار متر) است. در دهههای اخیر، جریان آبهای اقیانوسی با تکههای یخ شناورشان، پوشش یخی را در «آخرین منطقه یخی» تقویت کرده بودند. اما محققان کشف کردند که در سال ۲۰۲۰، بادهای شمالی باعث جدا شدن تکههای یخ از گرینلند شده و این یخها در آبهای آزاد با حرارت خورشید آب شده اند. نویسنده ارشد این مطالعه، اکسل شوایگر، رئیس مرکز علوم قطبی، میگوید که درپی این اتفاق، آبهای سطحی گرم شده اطراف یخ زیر دریا، گردش مییابند و میزان بیشتری از یخ را ذوب میکنند.
اگر بحرانهای اقلیمی سالهای اخیر نبود، «آخرین منطقه یخی»، به سوی نابودی نمیرفت. محققان میگویند که تقریبا ۲۰ درصد از این اثرات منفی بر یخهای قطب شمال در سال ۲۰۲۰ میتواند مستقیم به تغییرات اقلیمی نسبت داده شود و ۸۰ درصد دیگر به اثراتی غیرمستقیم، ازجمله تغییر در جهت و شدت وزش بادها و جریان آبهای اقیانوسی مرتبط است. کمترین میزان پوشش یخی قطب شمال در ۱۵ سال گذشته ثبت شده است و پیش بینیهای اقلیمی جدید، حاکی از آن است که یخها در هر نقطه از قطب شمال، به جز «آخرین منطقه یخی»، تا سال ۲۰۴۰ به طورکامل از بین میروند.
لایدر توضیح میدهد: «از دست دادن یخهای شمال هم اکنون بر زندگی حیوانات قطبی مانند خرسهای قطبی، فکهای حلقه دار، فکهای ریش دار و گاهی اوقات بر شبه نهنگهای تک شاخ، نیزه ماهیها و نهنگهای سرکمانی که برای زنده ماندن به یخها وابسته هستند، تأثیر گذاشته است.» با آب شدن یخهای این منطقه، گستره بیشتری از حیوانات دریایی تحت تأثیر آن قرار خواهد گرفت. شوایگر در انتهای مصاحبه اش با «لایو ساینس»، تأکید میکند: «هرچند در مطالعه جدید، مشخص نشده است که آخرین منطقه یخی چه زمانی به طور کامل ذوب میشود، انتظار میرود روند ذوب آن با شتابی زیاد ادامه یابد.»
منبع: لایوساینس